Hazine ve Maliye Bakanlığı, POS cihazlarıyla ilgili önemli bir adım atarak, kayıt dışı ekonomiyi kontrol altına almak amacıyla bankalara uyarılarda bulundu. Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), 16 Ağustos’ta bankalara bir yazı göndererek, seyyar veya masaüstü EFT-POS cihazı kullanmaması gereken mükelleflerden bu cihazların geri alınmasını talep etti. GİB, POS cihazlarını uygunsuz şekilde kullanan mükellefler için bankalara 15 Kasım 2024’e kadar süre tanıdı. Bu süre sonunda iade edilmeyen POS cihazlarına ceza ödemek zorunda kalacaklar.
Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele
POS cihazları üzerinden yapılan her ödeme kayda alınmasına rağmen, işletmeler bu ödemeleri vergi matrahına dahil etmeyebiliyor. Erksan Bilişim Koordinatörü Halil İbrahim Erkut, bu durumun uzun zamandır devam eden bir sorun olduğuna dikkat çekti. 2013 yılından itibaren yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar (YN ÖKC) yani yazar kasa POS cihazlarının kullanımı zorunlu hale getirilmişti. Ancak bankalar, kredi kartı taksit kampanyalarının yazar kasa POS cihazlarına entegre edilemeyeceğini öne sürerek, kendi POS cihazlarını yaygınlaştırmaya devam etti.
Oysa piyasadaki birçok yazar kasa POS cihazı, istenilen banka özellikleri ve kampanyaları destekleyebiliyor. Bu nedenle işletmeler, tek bir cihazla birden fazla bankayla çalışabiliyor. Buna rağmen, bankalar arasında yaşanan yoğun rekabet, vergi kaçakçılığına da kapı aralıyor.Büyük Vergi Kaybı Tespit Edildi
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçtiğimiz Mayıs ayında yaptığı bir açıklamada, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın POS cihazları üzerinden beyan edilmeyen 5 milyar TL’lik bir tutar tespit ettiğini belirtti. 2021-2022 yıllarında yapılan denetimlerde, vergi mükellefi olmayan 3 bin 662 kişinin POS cihazı kullanarak gelir elde ettiği ve bu kişilerden 1.5 milyar TL vergi tahakkuk ettirildiği açıklandı.
19 Ekim 2024 tarihli Resmi Gazete’de vergi cezalarının artırılmasına ilişkin 571 Sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği yayımlandı. ÖKC fişi düzenlememe yönünden ilk tespit olması durumunda, fatura adeti kadar 10.000 TL, ikinci tespit olması durumunda, bir adet ÖKC fişi için mükellef adına 3 kat 20.000 TL (60.000 TL) özel usulsüzlük cezası kesilecektir. ÖKC fişi almayan nihai tüketicilere de 5.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Yeni Nesil Cihazlara Geçiş Şart
Kayıt dışı ekonomiyle mücadelenin en önemli adımlarından biri, işletmelerin Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlara (YN ÖKC) geçiş yapması. Bu cihazlar, yapılan her işlemin kayda geçmesini ve vergi matrahına dahil edilmesini sağlıyor. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın bankalara verdiği 15 Kasım 2024 uyarısı, denetimlerin sıkılaşacağının da bir göstergesi.
POS cihazları üzerindeki rekabetin sadece ticari ilişkileri değil, devletin vergi gelirlerini de etkilediğini belirten Yazarkasa Pos Cihazları Uşak Bölge Yetkili Bayi ve Servisi Erksan Bilişim Koordinatörü Halil İbrahim Erkut, yeni düzenlemelerin işletmelerin şeffaflaşmasına ve kayıtlı ekonomiye geçişine katkı sağlayacağını söyledi.