https://www.egeseshaber.com/files/uploads/user/73327646e297a1f99adf14b3f7254415-0486e014c0390d633d60.jpg
Dr. Mustafa Torun

PANDEMİ DEVAM EDERKEN DİĞER AŞILARIMIZI UNUTMAYALIM

10-09-2022 17:57

 

Dr.Mustafa Torun

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı

 

mtorun3@gmail.com

 

Geçenlerde çalıştığım hastaneden eve gelirken,TRT TÜRKÜ KANALIN’da, ışıklar içinde uyusun Turan Engin üstadımızın acıklı bir uzun havasını dinliyordum. Aklıma pandemi nedeniyle kaybettiğimiz birçok sağlıkçı ve hekim arkadaşım geldi. Ağlamadım desem yalan olur. Zaten bu ülkede doğduğumuzdan itibaren bizleri haramiler hep ağlatıyorlar. İngilizler ise geçen yaşlılıktan ölen kraliçeleri için ağlamışlar. Vah ki vah!. Bu arada açıklıkla belirteyim ki;TRT ‘yi kurumsal olarak ve eylemlerinden dolayı benimsemesem ve izlemesem de,önemli bir türkü kaynağı olan TRT-TÜRKÜ’yü fırsat bulunca dinlerim. Buda benim zayıflığımsa affola!..

*

Erzincan yöresine ait Ali Ekber Çiçek ustamızın derlediği bu türkünün sözleri beni çok uzaklara götürdü.Çektiklerimi anımsadım. Sizde dinleyin!..

 

▪️Şu yüce dağları duman kaplamış

Yine mi gurbette kara haber var

Seher vakti bu yerde kimler ağlamış

Çimenler üstünde göz yaşları var▪️

*

Pandemi sürecinde özellikle aşı reddi gruplarınca yapılan tehditkar açıklamalar ile, maalesef gerici çevrelerce yapılan bilimdaşı tartışmalar, özellikle grip aşısı ve paralelinde doğal olarak diğer aşılarla ilgili olumsuz konuşmalar, aşılamada elde ettiğimiz ve dünyaca takdir edilen olumlu mesafeyi geriye götürmüştür. Giderek aşılanan çocuk ve erişkin sayısı azalması gerçeğini getirmektedir. Buda aşı ile önlenebilen birçok enfeksiyon hastalığını tekrar sayısal ve oransal olarak arttırmaktadır. Ülkemizde şu an bizleri üzen kontrolsüz göç konusu da buna tuz biber ekmiştir. Konunun uzmanı bir hekim olarak yüce dağları duman kaplamış olsa da,gurbetten kara haber gelse de,çimenler üstünde göz yaşı olsa da;bıkmadan, usanmadan, yorulmadan kitlelere aşıların yaşamsal olduğunu dilimizin döndüğünce anlatmaya devam edeceğiz. Bu böyle biline. Ortalama okuyucu düzeyini düşünerek, konuyu yine sorulu yanıtlı ve yalın anlatmaya çalışacağım.

*

AŞI NEDİR? ETKİSİ NASIL OLUR?

İnsan ve hayvanları enfeksiyonlardan korumak ve bağışıklık oluşturmak amacı ile dışarıdan verilen biyolojik maddelerdir. Ölü veya zayıflatılmış mikroplardan elde edilir. Bağışıklık sistemini uyararak, canlıdaki mikrobu tanıyıp, bellek oluşturur. Aynı mikrop vücuda tekrar giriş yaptığında, onu tanıyıp yok etme sistemi ile etkili olmaktadır.

 

AŞI TİPLERİ NELERDİR?

Canlı, ölü, subünit dediğimiz altbirim ve toksoit (zehirleme etkisi kalkmış toksin) aşılardır.

 

AŞILANMADA TEMEL İLKELERİMİZ NELERDİR?

En çok görülen, en çok sakat ve sekel bırakan, en çok öldüren enfeksiyonları önlemektir.

 

SAĞLIK HARCAMALARINDA AŞILARIN ROLÜ NEDİR?

Hastalığa bağlı sekel ve sakatlıkları önler, iş ve güç kaybını azaltır, hastaneye yatış süresi düşer, salgınlar yok olmaya başlar. Tedavi masrafları küçülmeye başlar. Toplumsal rahatlama olur.Hastalıklardan korunma olur.

 

ERİŞKİN AŞILAMADA ÖZEL GRUPLAR NELERDİR?

Organ nakli yapılanlar, metabolik ve endokrin hastalar, kalp akciğer hastaları, kanser hastalarıdır. Ulaşımın kolaylaşması, beraberinde riskli ülkelere gidiş de yerel enfeksiyonlara karşı özel aşılamaları gündeme getirmiştir.

 

YAŞLI NÜFUSUN ARTIŞINDA AŞILAMANIN ÖNEMİ NEDİR?

Aşılama ile yaşlı nüfus artmış, aynı zamanda bu gruba karşı bazı aşıları yapmak gerekir hale gelmiştir.

 

KÜRESEL ÖLÇEKTE HANGİ ENFEKSİYONLARDA AŞILAMA BAŞARILI OLMUŞTUR?

Pandemik grip, Hepatit-B, Toplum Kökenli Zatürree, Menenjit, Tetanoz, Boğmaca, Difteri, Kızamık, Kabakulak, Kızamıkçık ve Corona enfeksiyonlarında başarılı olmuştur.

 

ÜLKEMİZDE ERİŞKİN AŞILAMA ORANLARI YETERLİ MİDİR? REHBERİ VAR MIDIR?

Hayır, yeterli değildir. Birçok ülke kendi rehberini hazırlamış olsada biz henüz hazırlayamadık. Bu konuda iyi niyetli çabalar umut vermektedir.

 

ERİŞKİNLERE HANGİ AŞILARI YAPMAK GEREKİR?

Hepatit-A, B ve meningokok (Risk varsa)

Kızamık, kabakulak, kızamıkçık (Duyarlı erişkinlere)

Tetanoz, difteri (10 yılda bir)

Tetanoz, difteri, asellüler boğmaca (tek doz)

Suçiçeği aşısı (hastalığı geçirmemiş kimselere)

Seyahat aşıları (gidilecek ülkedeki yerel enfeksiyonlara karşı, o ülkenin rehberine göre)

Human Papilloma virüs aşısı (26 yaş altı)

Grip ve zatürree aşısı,

Özel grup olan sağlık personeline Hepatit-B, Grip, kızamık, kabakulak, kızamıkçık, suçiçeği aşısı gerekir.

*

Eylül ayı birçok enfeksiyon hastalığının bulaşma ve okulların açılma dönemi olup, sizin ve okula giden çocuklarınızın mutlaka mRNA COVİD-19 aşısının anımsatma dozunu yaptırın. Ekim veya en geç kasım ayında piyasaya çıkacağı belirtilen “İkili Corona mRNA Anımsatma Aşısını” risk grubundaysanız,Zatürre ve Grip aşılarınızı tanımlı yine risk grubundaysanız ihmal etmeyin derim.Sağlıklı kalmanız dileklerimle…

 

✔️AŞILAR EVRENSELDİR!..

✔️AŞILAR DÜNYA HALKLARININ OLUP,KİŞİNİN, BİR GRUBUN VEYA BİR ÜLKENİN ÖZEL MALI ASLA OLAMAZ!..

 

Sevgilerimle…

DİĞER YAZILARI Türkiye 31 Mart’ta yerel seçimler için bir kez daha sandığa gidecek… Dünya Tüberküloz Günü ve Gerçekler… Bizler Bilim Diye Haykırırken, Çedes Dörtnala Koşuyor!.. Kadın Cinayetleri Ağır Bir Halk Sağlığı Sorunudur… Emekten Yana Olan Kadın Dostlarıma Diyeceklerim Var!.. Aşırı Sıcaklar Hepimizi Yakacak Gibi!.. Nüfus Artış Hızı Düşerken, Yaşlılık Artmış… Niçin Saydam Olamıyoruz? İşte Merak Ettiğiniz 2019 Yılı Türkiye Ölüm Verileri Ve Düşüncelerimiz… 6 Şubat  2023 Depreminin Bize Öğrettikleri… 2022 Türkiye Ölüm Verileri Beni Ürküttü… 24 Ocak Günü Yine Geldi Çattı… Ateşli Hastaya Yaklaşım Nasıl Olmalı? 2023 Yılında da Kadın Cinayetleri Dur Durak Bilmedi… 2023 Yılı 2022 Yılını Arattı Mı? Ülkemizde İlaçlar Neden Bulunmuyor? Uyuşturucu Çocuklara Kadar İndi Mi? Kozmetik mi? Çılgınlık mı? Kışın Alt solunum Yolları Enfeksiyonu Sık mı  Olur? Madenci Deyince Hep Hüzünlenirim Dünya AIDS Günü Ve Uyarılarımız… 24 Kasım Öğretmenler Günü Mü? Antibiyotikleri  Gelişgüzel Kullanmayın!.. Halkımız Ana Muhalefet Partimizden Ne İstiyor? Çocuklarımız Giderek Suça İtilirken Mutlu muyuz? Sevgili  Nusret Fişek Hocamızı Asla Unutmayacağız… Grip Aşısı Niçin Çok Önemli? Neler Geliyor Gariplerin Başına!.. Hastanelerimizde Muayene Olma İşkencesi… Kerhen mi Karar veriyoruz? 6 Şubat Depremi Sonrası Unutmayacağımız Gerçekler… Toplum Olarak Çökkünlük ve Çürüme İçinde miyiz? HPV ile İlintili Siğiller ve Kanserlerden Aşı ile Korunabilir miyiz? 224 SAYILI SAĞLIĞIN SOSYALİZASYON YASASI “Var olmak mı, yok olmak mı, bütün sorun bu! Kültürleri niçin  Anlamak istemiyoruz? Türkiye Kültürel Açıdan  Nasıl Bir Ülkedir? Halkımız bu pazar değişimi yapacak mı? Seçimi Cumhurbaşkanı Kazanırsa 2033’e Kadar Türkiye’yi Yönetmesi Olası mı? Kadınlarımız Önümüzdeki Özgürleşme Dönemecinde Neler İstiyorlar? Seçim Güvenliği Çok Çok Önemli KORONA PANDEMİSİ VE MRNA AŞILARI DÜNYA AŞI HAFTASI VE BAĞIŞIKLAMA BU SEÇİM HERŞEYİ ETKİLEYECEK KÜLTÜRLERİ ANLAMAK SEÇİM VE   DOKTOR CİNAYETLERİ İNSANLARIMIZ SOSYAL, RUHSAL, FİZİKSEL, EKONOMİK VE SİYASİ OLARAK İYİ Mİ? LÜTFEN BÖLMEYİN! BİRİBİRİMİZİ DİNLEMEYİ BİLE UNUTTURDULAR!.. DEPREM KADIN CİNAYETLERİNİ DURDURAMADI DEPREM  İŞÇİ ÖLÜMLERİNE TUZ BİBER EKTİ DÜNYA SU GÜNÜNDE UNUTULMAMASI GEREKEN GERÇEKLER  DEPREMZEDELERDE SEL SONRASI LEPTOSPİROZİS VE ÖLDÜRÜCÜ WEİL HASTALIĞI  OKULLAR OLMAYIP, CEHALET DAHA DA ARTSAYDI NE GÜZEL OLURDU! 14 MART TIP BAYRAMI MI? KADIN HEKİMLER VE 8 MART DÜNYA KADINLAR GÜNÜ DEPREM BÖLGESİNDE SOLUNUM YOLU HASTALIKLARINDAN KORUNMA KILAVUZU  DEPREMZEDELERİN ÇEKTİĞİ ACILAR YETMEZ GİBİ ŞİMDİ DE  UYUZ OLMAYA BAŞLADILAR İMAR AFFI MI?  İMAR BARIŞI MI?   YOKSULU KANDIRMAK MI?  YA BERABER,  YA HİÇ ! DEPREM BÖLGESİNDE  SU İLE İLİNTİLİ ENFEKSİYONLAR NELERDİR? DEPREMZEDELERİN KARŞILAŞABİLECEĞİ ENFEKSİYONLAR DEPREM GERÇEĞİ SEÇİM YAKLAŞIRKEN MANİSA VE BALIKESİR’E  AYNA TUTALIM MI? PANDEMİ SORULARINIZ VE YANITLARIM SU BAKALIM NEREYE AKACAK? 2023 ERKEN SEÇİMİNDE KRİTİK İLLER? ZEMHERİ İŞÇİ CİNAYETLERİ İSYAN ETTİRİYOR!  SEVGİLİ “İSMAİL TOPUZOĞLU” HOCAM!   NEREDESİN? GAZETECİLİK ZOR ZENAAT BE! BİR HEKİM GÖZÜYLE 2022 YILINDA Kİ KADIN KATLİAMLARINI ANIMSATMAK ÇOK ACI! KEŞKE OLMASAYDI! KORONA’NIN  YENİ VARYANTI  VE  AŞILARLA İLGİLİ SORULARINIZ VE YANITLARIM ÜST VE ALT SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI ARTTI MI? 2022 YILINI DA DİRENEMEDEN TÜKETTİK MAALESEF EĞİTİM SİSTEMİMİZ DE, SAĞLIK SİSTEMİMİZ GİBİ YERDE SÜRÜNÜYOR. YAZIK Kİ NE YAZIK! NİÇİN EGOLARIMIZ ŞİŞİYOR? SAHTE DOKTORLUK MU? YAPMAYIN ARKADAŞLAR! VEREM HASTALIĞI ARTTI MI? 10 ARALIK DÜNYA İNSAN HAKLARI GÜNÜ MÜ? GÜLELİM Mİ, AĞLAYALIM MI? MİKROBİYATA NEDİR? NELERDEN OLUŞMAKTADIR? DÜNYA MADENCİLER GÜNÜNDE YİNE AĞLADIK… KABAHATİN ÇOĞU BİZDE! HIV/AİDS‘ Lİ HASTALARI LÜTFEN SOYUTLAMAYALIM! DIŞLAMAYALIM! KADINA YÖNELİK ŞİDDETE KARŞI ULUSLARARASI MÜCADELE GÜNÜ MÜ? BİR HEKİM BAKIŞIYLA 24 KASIM ÖĞRETMENLER GÜNÜ BU AYLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARINI SAKIN KÜÇÜMSEMEYİN! EKİM 2022’DE DE KADIN’A ŞİDDET DURMADI!.. EKİM AYINDA DA İŞÇİ KATLİAMLARI DURMADI SEVGİLİ NUSRET HOCAM. GRİP AŞISI VE  ÖNERİLERİMİZ SAĞLIĞIMIZI SERMAYE SINIFINA BİLE BİLE NASIL TESLİM ETTİK? CUMHURİYET BAYRAMIMIZI SEVDİĞİMİZİ LÜTFEN SOMUTLAŞTIRALIM! EYLÜL AYINDA KADIN CİNAYETLERİ YİNE DURMADI!.. TTB BAŞKANI NE DEDİ? NE DEMEDİ? PANDEMİ SONLANMADI VE SONLANACAK GİBİ DURMUYOR! İŞÇİ CİNAYETLERİ EYLÜL AYINDA DA DURMADI! BİR HEKİM GÖZÜYLE 21 EKİM DÜNYA GAZETECİLER GÜNÜ BARTIN MADENCİ KIYIMI ARTIK SONUNCU OLSUN! “DÜNYA KIZ ÇOCUKLARI GÜNÜNÜ” BURUK KARŞILIYORUZ!.. BUGÜN BAHÇELİEVLER KATLİAMININ YILDÖNÜMÜ. UNUTMADIK! UNUTTURMAYACAĞIZ! MAALESEF SAĞLIKTA ŞİDDET DURMUYOR!.. HASTA DÜŞTÜK GELMEDİN!.. BARİ CAN VERENDE GEL!.. 5 HAZİRAN DÜNYA ÇEVRE GÜNÜ MÜ? DÜNYA YAŞLILAR GÜNÜNDE GELDE DUYGULANMA!.. GÜÇLENDİRİLMİŞ COVİD AŞISI BİZLER İÇİN BİR ŞANSTIR KUDUZ ÇOK ÖNEMLİ BİR TOPLUM SAĞLIĞI SORUNUDUR 26 EYLÜL NÜKLEER SİLAHLARIN TAMAMEN ORTADAN KALDIRILMASI GÜNÜ. GRİP AŞISINI YAPTIRMANIZDA YARAR VAR BİR HEKİM GÖZLÜĞÜYLE 12 EYLÜL ÖZEL YURT FİYATLARI İNSANI HASTA EDİYOR. GELDE YAZMA! 1 EYLÜL DÜNYA BARIŞ GÜNÜNÜ UNUTMAYALIM, UNUTTURMAYALIM!.. İŞ CİNAYETLERİ DE KADIN CİNAYETLERİNİ İZLİYOR… COVİD-19 ÇOK DRAMATİK YAN HASTALIKLARA NEDEN OLABİLECEK RİSKLİ BİR ENFEKSİYONDUR BİR HEKİM OLARAK KADIN CİNAYETLERİNİ YAZMAK GERÇEKTEN ÇOK ZOR